Marvelon (မာဗယ္လြန္) တားေဆး

1. က်ေနာ္တို႔ အိမ္ေထာင္က်တာ ၂ နွစ္ရွိပါျပီ။ က်ေနာ့္ အမ်ိဳးသမီးက ၂၄ နွစ္ပါ။ ကေလးက ၁ဝ လေက်ာ္ပါျပီ။ ကေလးကဒီတေယာက္ပဲရွိပါတယ္။ ေနာက္ေလးနွစ္ေလာက္မွ ကေလးထပ္။ ယူခ်င္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးက ေပါင္ ၁၇ဝ ရွိတယ္။ ကေလးနို႔မျဖတ္ေသးပါ။ အခု marvelon28 ေသာက္ေနပါတယ္။ ေလးနွစ္ေသာက္ရင္ အႏၲရာယ္ရွိပါသလား။ ေကာင္းက်ိဴးဆိုးက်ိဳးကို သိခ်င္ပါတယ္။ ကေလးနို႔တိုက္လို႔ေကာရပါသလား။ ဒီေဆးေသာက္ရင္ ပိုဝနိုင္ပါသလား။ ဒါမွမဟုတ္ တျခားတားေဆး ဘာေသာက္သင့္ပါသလဲ။ ပိန္ေအာင္ဘာေတြ လုပ္သင့္ပါသလဲ။

2. ဆရာ အသက္က ၂၂ ပါ။ ဆရာဆီ marvelon အေၾကာင္းတစ္ခါေမးဖူးပါတယ္။ ၁၉ ရက္တည္းက (ရာသီမလာခင္) marvelon ကို စေသာက္ပါတယ္။ ၂၁ ရက္ေန႔မွာရာသီလာပါတယ္။ ဆရာ့စာထဲမွာ ခုမွစေသာက္မဲ႔သူဆို ရာသီလာတ့ဲေန႔က စေသာက္ပါဆိုလို႔။ ခုထိ ရက္မပ်က္ေသာက္ခဲ႔ပါတယ္။ ေဆးကုန္တာနဲ႔ ရာသီလာမွာလားဆရာ။ ရာသီလာတုန္း ေဆးကိုရက္ထားၿပီး လာၿပီးမွ ကဒ္အသစ္ျပန္စေသာက္ရမွာလား ဆရာ။

3. ဆရာ က်မ အသက္ ၂၄ ႏွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္က်တာ (၈) လ ရွိပါၿပီ။ ခုထိ ကေလးမရေသးလုိ႔ပါ။ ဆရာရဲ႕ "ကေလးမရႏုိင္ေသးျခင္း" အေၾကာင္းအရာေတြကုိလဲ ဖတ္ၿပီးပါၿပီ။ အိမ္ေထာင္က်ခါစက Marvelon-28 ကုိ (၂) ကဒ္ ေတာ့ေသာက္ခဲ့ဖူးပါတယ္ဆရာ။ ဒီေဆးေၾကာင့္ပဲ ကေလးမရေသးတာလားဆုိတာကုိ သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။

• Marvelon (Desogestrel - Ethinyl estradiol) ထဲမွာ Estrogen နဲ႔ Progestin ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးပါတယ္။ 21-day pack ၂၁ လံုးပါကပ္နဲ႔ 28-day pack ၂၈ လံုးပါတာရွိတယ္။

• Marvelon 21 ထဲမွာ Desogestrel 0.15 mg နဲ႔ Ethinyl estradiol 0.03 mg ပါတယ္။ အိႏၵိယမွာ လူအမ်ားသံုး Mala-D (Levonorgestrel-0.15 mg + Ethinyl oestradiol 0.03mg) နဲ႔တူတယ္။

• Marvelon 28 ထဲမွာ အဲဒါေတြအျပင္ Hydroxypropyl methylcellulose, Indigotine blue, Iron oxide, Lactose, Magnesium stearate, Polyethylene glycol, Starch, Titanium dioxide နဲ႔ Talc ေတြပါတဲ့ ေဆး ၇ လံုးပါတယ္။

• ရာသီစလာတဲ့ေန႔ကို ပဌမေန႔အျဖစ္ မွတ္ျပီး၊ ေဆးစေသာက္ပါ။ ေန႔စဥ္ ၁ လံုးက်၊ ျဖစ္ႏိုင္သ၍ ေဆးေသာက္ခ်ိန္ မွန္ပါေစ။

• တရက္ေဆးသာက္ဘို႔ ေမ့ရင္ ေနာက္ေန႔မွာ ၂ လံုးတြဲေသာက္ပါ။

• ရာသီလာျပီး ဒုတိယပတ္အတြင္းမွာ ေဆးေသာက္ဘို႔ ၂ ရက္ေမ့သြားရင္ ၂ လံုးတြဲေသာက္ျပီး၊ အရံအတားနည္း တခုခု ဥပမာ (ကြန္ဒြမ္) သံုးတာနဲ႔ သုက္ပိုးေသေဆးသံုးတာကို ၇ ရက္ၾကာလုပ္ပါ။

• ရာသီလာျပီး တတိယပတ္အတြင္းမွာ ေဆးေသာက္ဘို႔ ၂ ရက္ေမ့သြားရင္ ေဆးစေသာက္ေနၾကရက္အထိ တရက္ ၁ လံုး ေသာက္ျပီးေနာက္၊ ေဆးကပ္သစ္ စေသာက္ပါ။

• ေဆးေသာက္ေနၾကရက္ဆိုတာ မွတ္ရတာလြယ္ေအာင္ ကို္ယ့္ဖါသာ အက်င့္လုပ္ထားတာကိုဆိုလိုတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ တနဂၤေႏြမွာ စေသာက္ၾကေလ့ရွိတယ္။

• တကယ္လို႔ တတိယပတ္မွာ ေဆးေသာက္ဘို႔ ၂ ရက္ဆက္ေမ့သြားရင္ ဒါမွမဟုတ္ ဘယ္ရက္သတပတ္မွာျဖစ္ျဖစ္ ေဆးေသာက္တာ ၃ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္ ၃ ရက္မက ေမ့သြားရင္ က်န္တဲ့ေဆးကပ္ကိုဆက္မေသာက္ဘဲ၊ ေဆးကပ္သစ္ စေသာက္ပါ။ တျပိဳင္နက္တည္းမွာ ၇ ရက္တာ အရံတားနည္းတခုခုသံုးပါ။ အဲဒီလမွာ ရာသီ မလာဘဲေနတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

• တကယ္လို႔ ရာသီမလာတာ ၂ လ ျဖစ္လာရင္ ကိုယ္ဝန္ ရွိ-မရွိစစ္ပါ။

• ေဆးကို (အလားဂ်စ္) ျဖစ္သူ၊ ကိုယ္ဝန္ရွိေနသူ၊ အသဲေရာဂါရွိေနသူ၊ မ်က္စိ ေသြးေၾကာေရာဂါရွိသူ၊ ႏွလံုး (အတက္) ရဘူးသူ၊ အီစထိုဂ်င္သက္ေရာက္မႈရွိတဲ့ ဥပမာ ရင္သားကင္ဆာရွိသူ၊ ေသြးေၾကာပိတ္ေရာဂါရွိသူ၊ အသဲကင္ဆာ၊ ႏွလံုး-ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာပိတ္ဘူးသူ၊ မိုင္ဂရင္းေရာဂါရွိသူ၊ သရက္ရြက္ေရာင္ေနသူ၊ အသဲေရာင္ အသားဝါရွိေနသူ၊ ေမြးလမ္းကေနေသြးဆင္းတာ အေၾကာင္းရွာမရသူေတြ ဒီေဆးမေသာက္သင့္ပါ။

• ဝမ္းေလွ်ာေနတာ၊ အန္တာ၊ ပိုးေသေဆးေသာက္ထားရင္ ေဆးထိေရာက္မႈကို သက္ေရာက္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္သိပ္မ်ားသူေတြမွာလဲ ထိေရာက္မႈနည္းႏိုင္တယ္။

• ေဆးေသာက္ဘူးကာစ ၃ လေလာက္မွာ ၾကားရက္ေသြးဆင္းတာ၊ ဗိုက္ေအာင့္တာ၊ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး ပိုခံရတတ္တယ္။

• ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးမ်ား = ရင္သား ၾကီး-တင္း-နာ၊ ႏို႔ရည္ထြက္၊ ဗဂ်ိဳင္းနားစို၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္၊ စိတ္က်၊ စိတ္မူေျပာင္း၊ စိတ္ကမခိုင္းလဲကိုယ္လႈတ္၊ ဝမ္းပ်က္၊ ပ်ိဳ႕၊ အန္၊ ကိုယ္ေရာင္၊ ေခါင္းကိုက္၊ မ်က္ကပ္မွန္ အဆင္မေျပျဖစ္၊ အသားဝါ၊ ရာသီမမွန္၊ ေသြးဖိအားတက္၊ ဆီးခ်ိဳတက္၊ အေရျပားအနီျပင္ထြက္၊ ဗဂ်ိဳင္းနားပိုးဝင္။

• တားေဆးကိုပဌမဆံုးေသာက္သူဆိုရင္ ရာသီစလာတဲ့ေန႔ကေန စေသာက္ရင္ တလလံုးအတြက္ ကာကြယ္မႈရမယ္။ ရာသီရပ္ျပီးမွ စေသာက္ရင္ေတာ့ ေဆးေသာက္စ ၇ ရက္အတြင္း စိတ္မခ်ရေသးပါ။ အတူမေနတာ ဒါမွမဟုတ္ ကြန္ဒြမ္ သံုးရမယ္။

WebMD Health News ၂၇-၉-၂ဝဝ၂ သတင္းတပုဒ္မွာ တားေဆး ၾကာၾကာေသာက္ခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ေဆး ျဖတ္လိုက္ရင္ သူမ်ားေတြထက္ ကေလးျပန္ရတာ ပိုေတာင္မွ လြယ္ၾကေသးတယ္လို႔ ပါခဲ့တယ္။ သုေတသန လုပ္သူေတြက အဂၤလန္မွာ ၁၉၉ဝ ေက်ာ္ကာလေတြတံုးက ကေလးရခ်င္ေနသူေပါင္း ၈၅ဝဝ ကို ေလ့လာခဲ့တာျဖစ္တယ္။ တားေဆး ၅ ႏွစ္ၾကာေသာက္ခဲ့သူေတြထဲက ၇၅႕၄% ဟာ ေနာက္ ၆ လအတြင္း ကိုယ္ဝန္ ျပန္ေဆာင္ၾကတယ္။ တားေဆးမေသာက္သူေတြထဲက ၇ဝ႕၅% ကသာ အဲလိုျဖစ္တယ္။ ေနာက္တႏွစ္အထိ ေစာင့္ရတဲ့ ကိန္းဂဏန္းမွာလဲ အတူတူျဖစ္ေနျပန္တယ္။ ေဆးေသာက္ခဲ့သူ ၈၉႕၅% က ကေလးရျပီး၊ တားေဆးမေသာက္ခဲ့သူေတြထဲက ၈၅႕၄% သာ ကေလးရလာၾကတယ္။

ကိုယ္ဝန္တား ေဟာ္မုန္းပါ စားေဆးေသာက္တာ ရပ္လိုက္တဲ့ေနာက္ ဘယ္ေလာက္ၾကာမွ ကိုယ္ဝန္ရႏိုင္သလဲ။

• ဂ်ာမန္ တကၠသိုလ္က အေျဖထုတ္တာကေတာ့ ေဆးျဖတ္ျပီးျပီးခ်င္း ပဌမလေတြမွာ မ-မ်ိဳးဥျပန္ထြက္လာႏိုင္သူ ၅၇႕၉% ရွိတယ္။ ၁ဝ႕၂၄% မွာ အဲလိုမထြက္ဘူး။ အတူတူ စမ္းသပ္ခဲ့တဲ့ ေဆးမေသာက္သူထဲက ၃႕၄၄% မွာလဲ မထြက္ဘူး။ တားေဆးေသာက္ျပီး ျဖတ္လိုက္သူေတြမွာ ေနာက္ပိုင္း ရာသီစက္ဝန္း ပိုရွည္တတ္တယ္။ အရင္လို ျပန္ျဖစ္ဘို႔ ၉ လအထိ ၾကာႏိုင္တယ္။

• တခ်ိဳ႕မွာ ေစာင့္စရာမလိုပါ။ တခ်ိဳ႕က ခဏေစာင့္ရမယ္။ ရာသီလာတာ ပံုမွန္ျဖစ္လာေအာင္ ထိန္းညွိေနအံုးမယ္။ တခ်ိဳ႕ တႏွစ္ေလာက္ ေစာင့္ရႏိုင္တယ္။ ေဆးရပ္လိုက္ေပမဲ့ ေဆးသတၲိက်န္ေနေသးအံုးမယ္။ ကိုယ္ဝန္ရဘို႔ ပ်မ္းမွ် ၂-၃ လ ၾကာ ေစာင့္ရတတ္တယ္။

• တားေဆး ေသာက္သူေတြထဲမွာ တခါမွ ကေလးမယူေသးသူနဲ႔ အရင္ကေလးရွိဘူးသူ၊ ေနာက္ျပီး အသက္ေတြက မတူၾကဘူး။ ကေလးရဘူးသူေတြ နဂိုအေနျပန္ေရာက္ဘို႔ သူမ်ားထက္ ေစာႏိုင္တယ္။ ကေလးလဲမယူဘူးေသး၊ အသက္လဲ ၃ဝ-၃၅ ႏွစ္ဆိုသူေတြက ရင္းစားျပန္ရဘို႔ သူမ်ားေတြထက္ ၾကာႏိုင္တယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ