သီတင္းကြ်တ္ရင္ ဖတ္ေစခ်င္(စံုတြဲမ်ားအတြက္ အထူးသီးသန္႔)

သီတင္းကြ်တ္ရင္ မဂၤလာေဆာင္ေတြ လာပါေတာ့မယ္။ ေခတ္လူငယ္ေတြအတြက္ ေခတ္ေဆးပညာအရ အၾကံေပးပါရေစ။ ေခတ္လူငယ္ေတြထဲမွာ မိဘစကား သိပ္နားမေထာင္သူေတြလဲရွိတယ္။ မိဘစကားနားမေထာင္ရင္ ဆရာဝန္႔စကားလဲ လိုက္နာမယ္ေတာ့ မထင္ပါ။ ဒါေပမဲ့ အိမ္ေထာင္ျပဳတာမွာေတာ့ ကိုယ့္သေဘာခ်ည္းမျပီးတာကို သိလာပါလိမ့္မယ္။ ကိုယ့္အိမ္ေထာင္ဘက္၊ ေဆြေတြမ်ိဳးေတြ စသူေတြမပါရင္ ျမန္မာ့ထံုးစံမွာ အိမ္ေထာင္ျပဳတဲ့အရာ မျပည့္စံုပါ။ နားေထာင္ရမွာေတြ တိုးလာပါျပီ။ ဆရာဝန္႔စကားလဲ နဲနဲေလးျဖစ္ျဖစ္ နားေထာင္ၾကည့္ၾကပါ။

(က) လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါေတြဆိုတာ -

၁။ (ဂႏိုရီးယား)

၂။ (ဆစ္ဖလစ္)

၃။ (ကလာမိုင္ဒီးယား)

၄။ လိင္လမ္း-ေရယံု

၅။ (ထရြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္)

၆။ (ရွန္ကာရြိဳက္)

၇။ LGV (လင္ဖိုဂရင္ညဴလိုမား-ဗနီးရီးယမ္း)

၈။ PID တင္ပါးဆံုတြင္း အဂၤါမ်ားေရာင္ျခင္း

၉။ အသဲေရာင္ (ဘီ)

၁ဝ။ HIV/AIDS ခုခံအားက်ေရာဂါေတြျဖစ္ပါတယ္။

သူ႔မွာ ကူးစက္ေရာဂါေတြရွိသလား။ ကိုယ့္မွာေကာ အဲတာေတြကင္းရွင္းရဲ႕လား။ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြကို စစ္ေဆးသင့္တယ္။ အမ်ားစုေရာဂါေတြက ေရာဂါ မျပဘဲ ပိုးရွိေနတာမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ သိလိုက္တာနဲ႔ ေဆးကုလိုက္ရင္ အိမ္ေထာင္ျပဳတဲ့ အခ်ိန္မွာ အိမ္ေထာင္ဘက္ကို ဒုကၡမေပးႏိုင္ေတာ့ပါ။ တခ်ိဳ႕ေရာဂါေတြက ေသာက္ေဆးနဲ႔ ရတယ္။ တခ်ိဳ႕လဲ ေဆး ၃ လံုးထိုးတာနဲ႔ျပီးတယ္။ ေရာဂါရွိမွန္း မသိဘဲ အိမ္ေထာင္ျပဳလိုက္ရင္ ဇနီး-ခင္ပြန္းကိုသာမက ေမြးလာမဲ့ ကေလးေတြကိုပါ ဒုကၡေပးမယ္။

(ခ) လက္မထပ္ခင္ ေသြးအုပ္စုစစ္ျခင္း

“ေအ-ဘီ-အို” ေသြးအုပ္စုမတူသူေတြ လက္ထပ္လို႔ ဘာမွမျဖစ္ပါ။ Rh-ve ရွိသူအခ်င္ခ်င္း အိမ္ေထာင္ျပဳတာ စိုးရိမ္စရာ မရွိပါ။ မိန္းမက RH-ve နဲ႔ ေယာက္်ားက RH+ve ျဖစ္ေနရင္ သူတို႔ကေနေမြးမဲ့ကေလးဟာ RH+ve ျဖစ္ဘို႔ အခြင့္အလမ္း ၅ဝ% ရွိႏိုင္တယ္။ အဲလို ျဖစ္ေနရင္ေတာ့ ျပႆနာတက္မယ္။ ကေလးရဲ႕ေသြးနဲ႔ မေအေသြးေတြ အမ်ိဳးမတူၾကဘူး။

ကေလးအတြက္ အႏၠရာယ္ရွိမယ္။ မိခင္ရဲ႕ ဆန္႔က်င္တဲ့ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေတြက တိုက္ခိုက္ခံရေတာ့ ေသြးနီဥေတြ နည္းျပီး ေသြးအားနည္းမယ္၊ ျဖစ္ရိုးျဖစ္စဥ္မဟုတ္တဲ့ အသားဝါေရာဂါရမယ္၊ ဦးေႏွာက္ညံ့မယ္၊ ၾကာရင္ ႏွလံုးေရာဂါရမယ္။ ဗိုက္ထဲမွာတင္ ေသႏိုင္တယ္။ ေမြးျပီး မၾကာခင္လဲ ေသႏိုင္တယ္။ ေမြးလာတဲ့ ကေလးမွာ ေသြးေရာဂါ ရမယ္ဆိုရင္ ေသြးလဲတာ လုပ္ရတယ္။

လူေတြမွာ Rh (+) ျဖစ္သူ 90.35% နဲ႔ Rh (-) ျဖစ္သူ 9.65% ရွိတယ္။ (အာရ္အိတ္ခ်္) အႏုတ္ရွိသူေတြက အာရွမွာက ပိုမ်ားတယ္။ Rh -ve ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကို Rhogam ေဆးထိုးေပးရတယ္။ Anti-D globulin (RhoGAM) ေဆးေပးရင္ မိခင္ ၉၉% မွာ Anti-Rh (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေတြ ျဖစ္မလာေစႏိုင္ဘူး။ ကိုယ္ဝန္ ၂၈ ပါတ္မွာနဲ႔ ေမြးျပီး ၇၂ နာရီအတြင္းေပးတယ္။ ပဌမကိုယ္ဝန္မွာ မဆိုးတာမ်ားတယ္။ ဒုတိယကေလးဆိုရင္ RH+ve ျဖစ္ဘို႔ ၂၅-၅ဝ% ရွိတယ္။ ပဌမ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တံုးက ေသြးထဲမွာ ျဖစ္ေနခဲ့ျပီးသား (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေတြက မ်ားေနျပီမို႔ ဒုတိယကိုယ္ဝန္ ျဖစ္ေနတဲ့ အထဲကကေလးကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး တိုက္ခိုက္ေတာ့မယ္။ ေမြးစကေလးမွာ ဒီေရာဂါျဖစ္မွာကို ဗိုက္ထဲကတည္းက ေသြးလဲတာနဲ႔ ကုႏိုင္ေသးတယ္။

(ဂ) ေခတ္လူငယ္ေတြအတြက္ အၾကံေပးခ်က္

ကူးစက္ေရာဂါေတြနဲ႔ ေသြးအုပ္စုအျပင္ သိစရာေတြရွိပါေသးတယ္။ က်န္းမာေရးေမးခြန္းေတြ ေျဖေနတာၾကာလာေတာ့ ကေန႔ျမန္မာလူငယ္ေတြ၊ လူၾကီးေတြမွာ ဘာျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ေကာင္းေကာင္းသိပါတယ္။

• ရာသီ မမွန္သူေတြ OG ျပပါ။

• မဂၤလာေဆာင္ရက္နဲ႔ ရာသီလာမဲ့ရက္ တိုက္ဆိုင္လို႔ ရာသီရက္ေျပာင္းခ်င္ရင္လဲ လုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။

• သားအိမ္ဝ (သားအိမ္ေခါင္း) ကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆး ထိုးထားပါ။

• တေယာက္ေယာက္မွာ (ဘီ) ပိုးရွိေနရင္ က်န္တဲ့သူ (ဘီ) ကာကြယ္ေဆးထိုးပါ။

• အသက္ငယ္လြန္းသူေတြနဲ႔ ၾကီးလြန္းသူေတြ လက္ထပ္ၾကရင္ သူမ်ားေတြထက္ ပိုဂရုစိုက္ပါ။

• ကိုယ္ဝန္ရွိ-မရွိ ဆီးစစ္ပါ။ ေနာက္မွ ဆရာဝန္ကိုလွမ္းေမးလို႔ ေျဖေနရတာ မနည္းလွပါ။

• လက္မထပ္ခင္က တားေဆး၊ အေရးေပၚတားေဆး၊ ဖ်က္ေဆး ေသာက္ထားဘူးရင္ ကိုယ့္က်န္းမာေရးရာဇဝင္ကို မေမ့ပါနဲ႔။

• တခုခုျဖစ္ရင္ ယံုၾကည္စိတ္ခ်တဲ့ ဆရာဝန္ကိုရွာပါ။ ဆရာဝန္ကေတာ့ ေက်းဇူးျပဳျပီး မညာပါနဲ႔။

• ေယာက္်ားေလးမ်ားလဲ ဆက္ဆံေရးကိစၥေတြမွာ အားနည္းခ်က္ရွိေနတယ္ဆိုရင္ ဆရာဝန္ကိုေမးဘို႔ မရွက္ပါနဲ႔။

• ကိုယ္ဝန္မယူခ်င္ေသးရင္ ကိုယ္ဝန္တားနည္း-တားေဆးေတြကို စနစ္တက်သံုးတတ္ဘို႔ ၾကိဳတင္သိထားပါ။

ကိုယ္ေရာစိတ္ပါ က်န္းမာသန္စြမ္းျပီး ဥာဏ္ပညာ ထက္ျမက္ထူးခြ်န္တဲ့၊ စိတ္ထားလဲေကာင္းၾကတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြကို ေမြးထုတ္ေပးၾကပါ။ ဒါမွ ကေန႔ ရင္ဆိုင္ေနၾကရတဲ့ ဒုကၡသုကၡေတြကို ေျဖရွင္း ကယ္တင္ႏိုင္မဲ့သူေတြ ေပၚေပါက္လာပါမယ္။ အားကိုးပါရေစ။

ေ

ဒါက္တာတင့္ေဆြ 

From: HIM